กำเนิดยุคดิจิทัล
ถ้าจะไล่เรียงว่า เราได้เข้าสู่ยุคดิจิทัลในช่วงไหน ก็อาจจะต้องขอย้อนไปก่อนหน้าที่สังคมโลกได้มีวิวัฒนาการจากยุคเกษตรกรรม ตั้งแต่ 9,000 ปีก่อนคริสต์กาล มาสู่ยุคอุตสาหกรรม ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 18 และมีนักวิชาการหลายท่าน ได้นำเสนอข้อวินิจฉัย (Thesis) ว่า โลกได้วิวัฒนาการด้วยอิทธิพลของเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ มาสู่ยุคสารสนเทศ ในช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 20 ซึ่งมีการให้น้ำหนักไปที่เรื่อง IT (Information Technology) ว่าจะเข้ามามีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนแปลงโลก
จากประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ นับจากยุคเกษตรกรรม ที่ผู้คนในสมัยนั้น มีวิวัฒนาการในการประดิษฐ์เครื่องมืออุปกรณ์เพื่อใช้ในการดำรงชีพ เก็บเกี่ยวพืชพันธุ์ธัญญาหาร ล่าสัตว์ สร้างที่อยู่อาศัย จากไม้ หิน โลหะ ฯ เริ่มรู้จักสะสมอาหารไว้บริโภค เกิดการแลกเปลี่ยนสินค้า มีการสร้างสื่อกลางในการแลกเปลี่ยนที่พัฒนาเป็นหน่วยเงินตรา จนการก่อตัวของระบบเศรษฐกิจค่อยๆ เกิดขึ้น จากการปลูกพืชเลี้ยงสัตว์เพียงเพื่อบริโภคในครัวเรือน ก็พัฒนามาเป็นการผลิตและแปรรูปเพื่อการค้าในรูปแบบของธุรกิจ นอกเหนือจากการบริโภคใช้เอง การติดต่อสัญจรระหว่างหมู่บ้าน ชุมชน และท้องถิ่น ก็แผ่ขยายวงกว้าง ไกลจนถึงการเดินทางข้ามมหาสมุทร เพื่อการค้าและการล่าอาณานิคม
เมื่อมนุษย์มีการคิดค้นเครื่องจักรจากพลังงานไอน้ำ จากเชื้อเพลิงถ่านหิน มีการประดิษฐ์เครื่องมือทุ่นแรงเกิดขึ้นมากมายจากการคิดค้นดังกล่าว รวมทั้งพลังงานไฟฟ้า เป็นยุคเริ่มต้นแห่งการแข่งขันจดสิทธิบัตรการประดิษฐ์และทรัพย์สินทางปัญญาเฟื่องฟู ธุรกิจฐานครัวเรือน พัฒนามาเป็นโรงงานขนาดใหญ่ มีการจ้างงาน และการแบ่งงานกันทำ มีการใช้เครื่องจักรกลมาเพิ่มประสิทธิภาพ ทำให้สามารถผลิตสินค้าได้คราวละมากๆ ผลักดันให้เกิดการคมนาคมขนส่งทั้งคนและสินค้า ที่ทันสมัย สะดวก รวดเร็วขึ้น กลายเป็นยุคอุตสาหกรรมที่มีความเจริญรุ่งเรือง เกิดการแบ่งแยกบทบาทของผู้ทำหน้าที่ในหน่วยผลิต หน่วยบริโภค และหน่วยกระจายผลผลิต ในระบบเศรษฐกิจอย่างชัดเจน
การปลี่ยนผ่านจากยุคอุตสาหกรรม มาสู่ยุคดิจิทัล ในความเห็นของผู้เขียน เกิดขึ้นโดยอาศัยสองเทคโนโลยีสำคัญ คือ การประดิษฐ์คอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล และการเกิดขึ้นของเครือข่ายอินเทอร์เน็ต สาเหตุที่เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล หรือที่เรียกย่อๆ ว่า PC (Personal Computer) เป็นตัวแปรสำคัญแรกของการเข้าสู่ยุคดิจิทัล เพราะศักยภาพในการประมวลผลข้อมูลและการเก็บบันทึกข้อมูลที่เข้ามาช่วยมนุษย์ทำงานที่มีความสลับซับซ้อนแทนการคำนวณด้วยมือและเอกสารที่ต้องใช้เวลามาก การที่ PC เข้าถึงผู้ใช้ประโยชน์ที่เป็นคนหมู่มาก (ต่างกับคอมพิวเตอร์เมนเฟรม ที่แม้จะมีขีดความสามารถสูงกว่ามาก แต่ก็ถูกจำกัดการใช้ประโยชน์อยู่กับคนส่วนน้อยที่เป็นนักวิจัย นักวิชาการ) จึงเป็นจุดพลิกผันสำคัญในการเปลี่ยนผ่านสู่ยุคเริ่มต้นของดิจิทัล
ส่วนเทคโนโลยีที่ผลักดันให้สังคมโลกเข้าสู่ยุคดิจิทัลเต็มตัว คือ เทคโนโลยีอินเทอร์เน็ต ด้วยคุณสมบัติของการเชื่อมโยงคอมพิวเตอร์ในทุกหนทุกแห่งทั่วโลกเข้าด้วยกันเป็นเครือข่ายแบบกระจาย ที่ไม่มีผู้ใดผู้หนึ่งเป็นเจ้าของเครือข่าย ทำให้ศักยภาพเดิมที่เป็นการประมวลผลข้อมูลและการเก็บบันทึกข้อมูลในคอมพิวเตอร์แต่ละเครื่อง ถูกขยายให้มีขีดความสามารถในการติดต่อสื่อสาร การประมวลผลข้อมูลร่วมกันระหว่างเครื่อง การแลกเปลี่ยนใช้ประโยชน์ข้อมูลที่ถูกจัดเก็บบันทึกในแต่ละเครื่อง เอื้อให้ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตสามารถเข้าถึงและใช้ประโยชน์จากคอมพิวเตอร์ทุกเครื่องบนโลกที่ต่อเข้ากับเครือข่ายและอนุญาตให้ใช้งานได้
เมื่อมนุษย์มีการคิดค้นเครื่องจักรจากพลังงานไอน้ำ จากเชื้อเพลิงถ่านหิน มีการประดิษฐ์เครื่องมือทุ่นแรงเกิดขึ้นมากมายจากการคิดค้นดังกล่าว รวมทั้งพลังงานไฟฟ้า เป็นยุคเริ่มต้นแห่งการแข่งขันจดสิทธิบัตรการประดิษฐ์และทรัพย์สินทางปัญญาเฟื่องฟู ธุรกิจฐานครัวเรือน พัฒนามาเป็นโรงงานขนาดใหญ่ มีการจ้างงาน และการแบ่งงานกันทำ มีการใช้เครื่องจักรกลมาเพิ่มประสิทธิภาพ ทำให้สามารถผลิตสินค้าได้คราวละมากๆ ผลักดันให้เกิดการคมนาคมขนส่งทั้งคนและสินค้า ที่ทันสมัย สะดวก รวดเร็วขึ้น กลายเป็นยุคอุตสาหกรรมที่มีความเจริญรุ่งเรือง เกิดการแบ่งแยกบทบาทของผู้ทำหน้าที่ในหน่วยผลิต หน่วยบริโภค และหน่วยกระจายผลผลิต ในระบบเศรษฐกิจอย่างชัดเจน
การปลี่ยนผ่านจากยุคอุตสาหกรรม มาสู่ยุคดิจิทัล ในความเห็นของผู้เขียน เกิดขึ้นโดยอาศัยสองเทคโนโลยีสำคัญ คือ การประดิษฐ์คอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล และการเกิดขึ้นของเครือข่ายอินเทอร์เน็ต สาเหตุที่เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล หรือที่เรียกย่อๆ ว่า PC (Personal Computer) เป็นตัวแปรสำคัญแรกของการเข้าสู่ยุคดิจิทัล เพราะศักยภาพในการประมวลผลข้อมูลและการเก็บบันทึกข้อมูลที่เข้ามาช่วยมนุษย์ทำงานที่มีความสลับซับซ้อนแทนการคำนวณด้วยมือและเอกสารที่ต้องใช้เวลามาก การที่ PC เข้าถึงผู้ใช้ประโยชน์ที่เป็นคนหมู่มาก (ต่างกับคอมพิวเตอร์เมนเฟรม ที่แม้จะมีขีดความสามารถสูงกว่ามาก แต่ก็ถูกจำกัดการใช้ประโยชน์อยู่กับคนส่วนน้อยที่เป็นนักวิจัย นักวิชาการ) จึงเป็นจุดพลิกผันสำคัญในการเปลี่ยนผ่านสู่ยุคเริ่มต้นของดิจิทัล
ส่วนเทคโนโลยีที่ผลักดันให้สังคมโลกเข้าสู่ยุคดิจิทัลเต็มตัว คือ เทคโนโลยีอินเทอร์เน็ต ด้วยคุณสมบัติของการเชื่อมโยงคอมพิวเตอร์ในทุกหนทุกแห่งทั่วโลกเข้าด้วยกันเป็นเครือข่ายแบบกระจาย ที่ไม่มีผู้ใดผู้หนึ่งเป็นเจ้าของเครือข่าย ทำให้ศักยภาพเดิมที่เป็นการประมวลผลข้อมูลและการเก็บบันทึกข้อมูลในคอมพิวเตอร์แต่ละเครื่อง ถูกขยายให้มีขีดความสามารถในการติดต่อสื่อสาร การประมวลผลข้อมูลร่วมกันระหว่างเครื่อง การแลกเปลี่ยนใช้ประโยชน์ข้อมูลที่ถูกจัดเก็บบันทึกในแต่ละเครื่อง เอื้อให้ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตสามารถเข้าถึงและใช้ประโยชน์จากคอมพิวเตอร์ทุกเครื่องบนโลกที่ต่อเข้ากับเครือข่ายและอนุญาตให้ใช้งานได้